Apple đang trên đường làm nên một nền tảng mang tính thách thức lớn nhất trong lịch sử công ty, khi công bố các mẫu máy tính Mac đầu tiên chạy trên vi xử lý và card đồ họa do chính Apple tự thiết kế.
Đó từng là một chiến thuật mà Apple triển khai thành công với các thiết bị nhỏ hơn là iPhone và iPad trong suốt thập kỷ qua. Nhưng việc chuyển đổi mô hình và áp dụng nó sang máy tính xách tay và máy tính để bàn lại là một thách thức hoàn toàn mới.
Khi Apple – không hài lòng với lộ trình chip PowerPC từng sử dụng xuyên suốt các sản phẩm của hãng – và chuyển qua Intel vào giữa thập niên, Apple đã hứa hẹn sẽ mang lại hiệu năng và thời lượng pin tốt hơn cho các sản phẩm như MacBook Air và MacBook Pro…
Nhưng những thay đổi đột phá như vậy là dễ đoán, thực tế bước nhảy sang chip Intel đã tạo đà cho Apple trước khi có thể hoàn thiện nền tảng chip máy tính riêng của mình. Trong khi Intel cũng đã được thử nghiệm trên cả nền tảng máy tính Windows và máy Mac trong suốt những năm qua, ở đủ loại hình hiệu năng và mức tiêu hao năng lượng mà Apple có thể cần cho một sản phẩm gọn nhẹ như MacBook Air hay một máy tính cực mạnh nhưng cũng rất đắt tiền như Mac Pro.
Quá trình chuyển đổi sang Intel đã thành công giúp Apple đạt được mục tiêu về hiệu năng và thời lượng pin, tạo ra hệ sinh thái người dùng trung thành với máy tính của Apple trước khi thực hiện quá trình chuyển đổi đầy hứa hẹn sang nền tảng ARM. Tuy nhiên, việc chuyển sang chip Apple Silicon cũng khiến tương lai của máy tính Mac đột nhiên trở nên khó đoán định.
Trước đó, dòng chip A-series của Apple cho nền tảng di động không phải là một nguyên mẫu hoàn toàn mới. Bởi thực tế Apple từng thiết kế chip “cây nhà lá vườn” trong suốt một thập kỷ qua, trước khi mang nó lên A4 SoC trên chiếc iPad đời đầu. Kể từ đó, Apple đã mở rộng danh mục phần cứng của mình trên các thiết bị di động và giải trí, từ iPhone cho tới iPad Pro, HomePod, Apple TV, Apple Watche và cả AirPods với các loại chip tương ứng trên các thiết bị này.
Ngay cả các mẫu máy tính Mac gần đây dù vẫn dùng vi xử lý trung tâm của Intel nhưng Apple đã bắt đầu tự thiết kế một số chip riêng, trong đó có thể kể tới chip bảo mật T2 và Touch Bars chạy trên phần cứng tương tự như trên Apple Watch. Nhưng hãng chưa thực sự một lần thử nghiệm một chip có thể đáp ứng khả năng vận hành toàn một một chiếc máy tính xách tay vốn đòi hỏi nhiều yếu tốt khắt khe. Các chip dựa trên ARM từng được đưa vào thử nghiệm có thể không phải là chip mà Apple dùng trong quá trình chuyển đổi sang Apple Silicon sắp tới.
Khi Apple chuyển sang Intel, cả phần cứng và phần mềm đều đã được xác thực. Khách hàng biết họ mong đợi gì ở một vi xử lý Intel và nhà phát triển biết họ có thể viết gì để một phần mềm có thể chạy suôn sẻ trên Mac.
Tuy nhiên, ARM là một cuộc chơi hoàn toàn mới mẻ. Dù hiện đã có một số ít máy tính chạy trên nền tảng chip ARM để giúp chúng ta hình dung về ý tưởng chip mới của Apple sẽ như thế nào, nhưng ngay cả các chip ARM mạnh nhất hiện nay như Qualcomm 8cx hay còn được Microsoft gọi là SQ2, đều được thiết kế cho các laptop siêu mỏng. Chưa từng có ai làm một chiếc laptop chạy chip ARM với hiệu năng có thể sánh ngang với các máy tính MacBook Pro của Apple hay máy tính xách tay chuyên nghiệp của Dell hoặc HP, chứ chưa nói đến chuyện vượt qua hoặc sánh ngang máy tính để bàn chạy chip AMD hay Intel.
Điều đó không có nghĩa là Apple không có sự chuẩn bị kỹ càng. Hãng đã thiết kế các vi xử lý trong suốt thập niên qua và các chip mới của họ trên các thiết bị như iPad Pro tỏ ra rất mạnh mẽ. Nhưng chúng vẫn ngoài tầm với của các nhà phát triển, những người có dịp tiếp cận công cụ phát triển ARM của Apple (vốn từng được trang bị cho một con chip có tuổi đời 2 năm), nên vẫn còn phải chờ màn trình diễn về hiệu năng của chip Apple Silicon trong các tác vụ và ứng dụng laptop truyền thống so với các chip tốt nhất của Intel và AMD.
Apple cũng nỗ lực rút ngắn quá trình chuyển đổi về phần mềm. Họ đã dành vài năm qua để thúc đẩy các thiết kế ứng dụng Catalyst để giúp phát triển các ứng dụng Mac chung mã nguồn với iOS. Thực tế, các máy tính Mac chạy chip ARM sắp tới có thể sẽ tiếp cận được gần như mọi ứng dụng của iOS và iPhone nói chung.
Nhưng vẫn còn một khoảng cách lớn giữa ứng dụng iPad và Mac. Thậm chí, nếu Apple có thể thực hiện tốt lời hứa về phiên bản ARM của các ứng dụng như Adobe Photoshop, Lightrom hay Microsoft Office, thì các nhà phát triển thứ ba vẫn cần thêm thời gian để điều chỉnh mọi thứ tương thích hoàn toàn với quá trình chuyển dịch sang nền tảng mới. Hãy nhìn quá trình chuyển đổi “chậm như rùa” của Windows ARM để hiểu rằng nó không dễ dàng chút nào, chưa kể nếu thất bại thì con đường trở lại với Intel hay AMD của Apple sẽ không hề bằng phẳng.
Việc công bố chỉ là một khởi đầu mới của Apple – khởi đầu cho thành công hoặc thất bại – của một bước chuyển dịch mới, trong đó vẫn còn nhiều câu hỏi lớn sẽ được trả lời trong thế giới thực, khi sản phẩm được chuyển tới tay người dùng.